De edele Zweedse kunst van het opruimen is een praktische gids over döstädning; opruimen voor je dood gaat.
Ik moest het Zweedse woord döstädning wel even twee keer lezen voordat ik me realiseerde dat dit betekende: opruimen voor je doodgaat. Ik had er nog niet eerder van gehoord, maar ik was toch wel nieuwsgierig naar de inhoud. En stiekem vroeg ik me af of er ook overeenkomsten zaten tussen de Zweedse manier van opruimen en de Japanse manier van opruimen. En zo begon ik te lezen.
Magnusson beschrijft dat opruimen voor je doodgaat een blijvende manier van organiseren is, die je dagelijkse leven vergemakkelijkt. Toen ik dit las, sprak het me meteen aan. Het betekent grondig opruimen en dingen wegdoen om het leven gemakkelijker en minder vol te maken. "Het is niet de bedoeling om spullen weg te doen die ons leven veraangenamen, maar het leven wordt wel plezieriger en gemakkelijker als we ons ontdoen van alles wat overbodig is”. Dit sluit mooi aan bij de KonMari methode, houden waar je blij van wordt en afscheid nemen van spullen die je niet meer blij maken.
De nadruk ligt ook op het feit dat opruimen voor je doodgaat echt moet als we onze dierbaren tijd willen besparen wanneer wij er niet meer zijn. Ze benadrukt hoe we een goed gevoel kunnen krijgen door te denken aan al die uren die we onze dierbaren besparen omdat ze geen kostbare tijd hoeven te besteden aan de zorg voor spullen die we toch al niet meer wilden. Daarnaast kunnen familieleden niet weten wat de voorwerpen voor je betekent hebben en zo op waarde in schatten.
In haar boek geeft ze drie voorbeelden van de keren dat zij heeft opgeruimd nadat er iemand overleed. Ze vertelt hoe ze zich na de dood van haar moeder getroost voelde tijdens het opruimen omdat ze instructiebriefjes vond waarop stond wat er met de spullen moest gebeuren. De instructiebriefjes waren geschreven door haar moeder. Ze beschrijft hoe haar schoonmoeder in de laatste jaren van haar leven langzaam en onopvallend, op een stilzwijgende, vriendelijke manier heel veel had weggegeven aan haar naasten. Op die manier had ze veel moois en nuttigs toegevoegd aan de huizen van haar vrienden en dierbaren. Ook vertelt ze hoe ze opruimde nadat haar man overleed, hoe moeilijk ze het vond door te gaan en hoe fijn ze het had gevonden als ze dit samen hadden kunnen doen. In het boek geeft ze veel voorbeelden vanuit ervaring en vanuit haar eigen huishouden. Hoe ze leerde dat je niet te lang moest blijven hangen aan dingen die toch niemand wil, hoe ze afscheid nam van spullen en welke herinneringen er naar boven kwamen, beschrijft ze levendig.
Opruimen nadat iemand overleed heb ik vier jaar geleden meegemaakt. Toen mijn oma overleed kwam ik middenin het opruimproces terecht. Mijn oma had meer dan veertig jaar in een 4-kamer appartement in Amsterdam gewoond en door de jaren heen veel spullen verzameld. Het was nooit een rommeltje want alles had een eigen plekje in haar huis, maar ze had wel veel spullen. Het allerliefste had ik gewild dat er meer tijd was, om alles een voor een te bekijken. In plaats daarvan ging het voor mijn gevoel in een sneltreinvaart en werden op de meeste spullen en apparaten stickers met namen geplakt. Ik besefte me bij het zien van de stickers en de auto’s die volgeladen werden voor de kringloop/stort des te meer dat het niet gaat om hoeveel je mee kunt nemen, maar om de herinneringen die ik heb aan mijn oma. Tijdens het lezen van dit boek dacht ik hoe het zou zijn geweest wanneer mijn oma had opgeruimd voor haar dood. Het eerste dat in mij opkwam was dat ik het graag samen had willen doen, om naar haar verhalen te luisteren en haar wensen en ideeën te horen om zo anderen blij te maken met haar spullen. Ergens kan ik me daarom wel vinden in dit concept. Ik koos ervoor om de verzameling foto’s van mijn oma mee te nemen, om ze uit te zoeken en te verdelen onder de familieleden. Overigens is het volgens Magnusson (en Marie Kondo) belangrijk om niet te beginnen met foto’s, maar dit tot het laatste te bewaren. Bij het selecteren van foto’s komen er namelijk herinneringen naar boven waardoor je helemaal niet meer aan opruimen toekomt. Magnusson noemt nog een aantal tips, waaronder het wegdoen van meerdere exemplaren en foto’s van slechte kwaliteit of waar jezelf of een ander niet leuk op staat. Haar tip is ook om er een bijzonder moment van te maken met familie en vrienden, zodat het leuker wordt en minder zwaar/eenzaam. Naast praktische tips zoals over hoe je het beste kunt beginnen (volgens haar per categorie en beginnend bij kleding), noemt ze belangrijke elementen die ook te maken hebben met opruimen voor je doodgaat. Een belangrijk element is de organisatie binnen je huishouden. Volgens Magnusson moet je iets snel kunnen vinden wanneer je het nodig hebt. Het is georganiseerd als alles een eigen plaats heeft. Ze legt uit dat rommel een onnodige bron van ergernis is. Als je iets tegenkomt dat geen eigen plekje heeft, moet het dat krijgen. Je voorkomt momenten zoals het bij de voordeur staan en roepende ‘Waar is mijn…’? Zoeken naar iets dat je kwijt bent is geen efficiënte tijdsbesteding. Ze verklaart dat wanneer je opruimt voor je dood het makkelijker wordt voor jou en je naasten als je je leven lang je best doet dingen te ordenen. Over de tijdsinvestering zegt Magnusson het volgende: "Neem alle tijd en kies het tempo wat bij je past. Beschouw het als een gewone, alledaagse klus, vermaak je tussendoor zo veel mogelijk met alles wat je graag doet”. Dus verlies je huidige leven niet uit het oog! In feite net als Marie Kondo zegt; zie het als een groot pruimfestival. Je doet het eenmalig, en één keer heel grondig zodat je daarna nooit meer zo groots hoeft op te ruimen. Een ander element wat in het boek beschreven wordt is het weggeven van spullen aan een ander. Wanneer je besluit spullen voor je dood weg te geven, adviseert Magnusson Iemand niets aan te bieden wat niet past bij zijn smaak of het huis waarin hij/zij woont. "Krijg je toch spullen van je ouders of van iemand anders, wat je echt niet wilt hebben, dan moet je eerlijk zijn en nee zeggen. Niemand schiet er iets mee op wanneer je dingen doorschuift naar iemand die ze niet wil hebben". Dankbaar zijn voor een cadeau dat je net hebt gekregen is iets anders, want die dank heeft niets te maken met het cadeau zelf, maar met degene van wie je hebt hebt gekregen. Aan het einde van het boek besteedt Magnusson aandacht aan het feit dat je opruimt voor jezelf. Daar sluit ik me volledig bij aan. "Opruimen voor je doodgaat doe je ook voor jezelf, voor je eigen genoegen. Voor je eigen plezier en om je de mogelijkheid te geven zin te geven en terug te denken: dat zijn de belangrijkste redenen”. Het is een bijzondere ervaring om door al je spullen heen te gaan en ze te herwaarderen. Dat blijf ik het allermooiste vinden aan opruimen om hiervan getuige te zijn.
Kommentare